Libanon: Explosie in haven van Beiroet: vijf jaar later belooft de president dat er "gerechtigheid komt"

De Libanese president Joseph Aoun beloofde maandag dat er recht zou worden gedaan, vijf jaar na de enorme explosie in de haven van Beiroet, die nog steeds niet volledig is onderzocht. Op 4 augustus 2020 verwoestte een van de grootste niet-nucleaire explosies in de geschiedenis complete wijken van de Libanese hoofdstad, waarbij meer dan 220 mensen omkwamen en 6500 gewond raakten. Deze ramp, die symbool is geworden voor de cultuur van straffeloosheid, werd veroorzaakt door een brand in een loods waar tonnen ammoniumnitraat, gebruikt als meststof, achteloos werden opgeslagen, ondanks herhaalde waarschuwingen aan hoge functionarissen.

Joseph Aoun zei maandag dat de Libanese staat "vastbesloten is de hele waarheid te onthullen, ongeacht de obstakels of hoge posities die erbij betrokken zijn." Maandag is uitgeroepen tot dag van nationale rouw en er worden demonstraties verwacht die gerechtigheid eisen in de haven, waar de silhouetten van gestripte tarwesilo's nog steeds oprijzen tussen kranen en containers. "De wet geldt voor iedereen, zonder uitzondering", zei de president in een verklaring, waarin hij "transparantie en integriteit" in het onderzoek beloofde. "Het bloed van uw dierbaren zal niet voor niets worden vergoten", zei hij, zich richtend tot de families van de slachtoffers, en voegde eraan toe: "Gerechtigheid komt eraan, verantwoording komt eraan."

Een eerste rechter die in 2020 aan het onderzoek werd toegewezen, gooide de handdoek in de ring nadat hij oud-premier Hassan Diab en drie oud-ministers had aangeklaagd. Onafhankelijke rechter Tarek Bitar hervatte het onderzoek, dat hij in januari 2023 op zijn beurt had moeten onderbreken vanwege vijandigheid van een groot deel van de politieke klasse, met name Hezbollah, die hem van onpartijdigheid beschuldigde, voordat hij werd vervolgd wegens insubordinatie.

Na een impasse van meer dan twee jaar hervatte de rechter zijn werk eerder dit jaar. Human Rights Watch en Amnesty International benadrukten maandag dat "de weg naar rechtvaardigheid nog steeds bezaaid is met politieke en juridische uitdagingen", ondanks de hervatting van het onderzoek, dat pas kon worden hervat nadat president Aoun en zijn premier waren aangetreden, nadat ze hadden beloofd de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht te behouden.

Mariana Fodoulian van de vereniging van families van de slachtoffers zei dat "de verantwoordelijken vijf jaar lang hebben geprobeerd hun verantwoordelijkheid te ontlopen, in de veronderstelling dat ze boven de wet stonden." "We vragen niets meer dan de waarheid," zei ze, en voegde eraan toe: "We zullen niet stoppen totdat we volledige gerechtigheid hebben bereikt."

De speciale VN-coördinator voor Libanon, Jeanine Hennis-Plasschaert, riep de autoriteiten maandag op om "alle nodige maatregelen te nemen om de gerechtelijke procedures met betrekking tot de explosie te bespoedigen". De Amerikaanse en Britse ambassades riepen op tot verantwoording, terwijl de Europese Unie zondag benadrukte dat "het beëindigen van de straffeloosheid essentieel is voor het herstel van Libanon".

Minister van Cultuur Ghassan Salamé kondigde zondag aan dat de gedeeltelijk ingestorte tarwesilo's op de lijst van historische gebouwen zouden worden geplaatst. Nabestaanden van de slachtoffers pleiten al lang voor behoud ervan als gedenkteken.